Неліктен пиязды кесу кезінде көз жасы ағып жатыр деп ойладыңыз ба? Бұл жай ғана кездейсоқтық емес, шамды өзін-өзі қорғаудың нақты химиялық процесі! Біз пиязды кескен кезде оның жасушаларын бұзамыз. Бұл жасушалардың ішінде арнайы заттар-аллиин және аллииназа ферменті бар. Бұл заттар кездескеннен кейін (пиязды кесу кезінде) химиялық реакция жүреді: аллииназаның әсерінен Аллиин аллицинге айналады. Аллицин пиязға тән иіс береді. Аллицин өз кезегінде Ұшпа заттарға ыдырайды, олардың бірі тиопропанал – s-оксиді. Міне, дәл осы тиопропанал-s-оксиді және біздің көз жасымызға кінәлі! Ол ауаға еніп, көзге жетеді және қабықтың бетіндегі ылғалмен әрекеттесіп, әлсіз күкірт қышқылын түзеді.
Біздің денеміз, әрине, көздегі қышқылды ұнатпайды және қорғаныс механизмін – лакримацияны қамтиды.
Көз жасы тітіркендіргіш затты жууға және көзді қорғауға көмектеседі. Бұл химиялық заттар
А. Сыздыкова